Przejdź do treści

Kariera w zielonych barwach. Jak ekotrendy kształtują wybory zawodowe?

Coraz silniejsze zainteresowanie tematyką ekologiczną staje się jednym z głównych czynników napędzających zmiany gospodarcze. Pojęcie „zrównoważony rozwój” zadomowiło się na dobre w słowniku decydentów politycznych, właścicieli firm oraz środowisk akademickich. Unia Europejska, uruchamiając Europejski Zielony Ład, pakiet „Fit for 55” oraz unijną Taksonomię, zapoczątkowała kompleksowe działania mające na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 55% do 2030 roku oraz osiągnięcie pełnej neutralności klimatycznej do połowy XXI wieku. Nowym regulacjom towarzyszą znaczne środki finansowe przeznaczane na modernizację budynków mieszkalnych, rozwój elektromobilności, implementację inteligentnych sieci energetycznych oraz promowanie rozwiązań opartych na zasadach obiegu zamkniętego.

Równolegle zmieniają się priorytety inwestorów, którzy coraz częściej oceniają przedsiębiorstwa w kontekście ich wyników ESG. Ta zmiana wpływa również na decyzje konsumentów – rośnie zainteresowanie produktami i usługami, które w całym cyklu życia powodują mniejsze emisje dwutlenku węgla. Obecna transformacja społeczno-gospodarcza wyznacza zatem nowe warunki dla osób przygotowujących się do aktywności zawodowej. Znajomość mechanizmów redukcji emisji oraz umiejętności związane z opracowywaniem raportów ESG zyskują na znaczeniu – na równi z dawnym zapotrzebowaniem na biegłą obsługę oprogramowania biurowego. Jak więc świadomie zaplanować swoją drogę zawodową już w czasie studiów, uwzględniając potrzeby rynku ukierunkowanego na transformację środowiskową?

Przekształcenia rynku zatrudnienia w epoce zielonej zmiany

Przemiana gospodarki w kierunku niższej emisyjności wykracza już poza ramy korporacyjnych deklaracji i strategii marketingowych. Dziś bezpośrednio kształtuje prognozy dotyczące zatrudnienia w Europie i trafia pod lupę ekonomistów analizujących długofalowe trendy. Z danych udostępnionych przez Eurofound wynika, że wdrożenie postanowień Europejskiego Zielonego Ładu może skutkować powstaniem około 204 tysięcy dodatkowych miejsc pracy do roku 2030 – to liczba przekraczająca prognozy standardowego wzrostu zatrudnienia w krajach członkowskich. Najwięcej zmian prognozuje się w branży budowlanej, zwłaszcza w zakresie wprowadzania technologii zmniejszających zużycie energii oraz prac związanych z unowocześnianiem istniejących systemów energetycznych.

Jednocześnie sektor odnawialnych źródeł energii rozwija się szybciej niż inne obszary gospodarki zorientowanej na środowisko. Według raportu przygotowanego przez International Renewable Energy Agency (IRENA), liczba miejsc pracy związanych z transformacją ekologiczną zwiększyła się w ciągu roku o 18%. Państwa należące do Unii Europejskiej mają w tym procesie znaczący udział – zatrudniają łącznie 1,81 miliona osób w sektorach aktywnie zaangażowanych w proces zielonej zmiany.

Zielone profesje zyskują na znaczeniu

Analizy publikowane na platformie JobsPikr potwierdzają rosnące zainteresowanie pracodawców kompetencjami związanymi z tematyką ekologiczną. W Niemczech, w samym 2024 roku, liczba ogłoszeń zawierających terminy „ESG” lub „sustainability” wyniosła 60,5 tysiąca, podczas gdy jeszcze rok wcześniej było ich 45,7 tysiąca. Zbliżone tendencje widoczne są również w ofertach pracy we Francji i w Wielkiej Brytanii. Coraz częściej poszukiwani są specjaliści zajmujący się raportowaniem danych niefinansowych, energetyką odnawialną, oceną zagrożeń operacyjnych, regulacjami klimatycznymi oraz finansami uwzględniającymi odpowiedzialność środowiskową. Międzynarodowe firmy chętnie doceniają te umiejętności.

Warto zauważyć, że wymagania rekrutacyjne nie ograniczają się do kandydatów z wykształceniem przyrodniczym. Firmy coraz częściej budują zespoły złożone z osób reprezentujących odmienne ścieżki edukacyjne i zawodowe. Taka różnorodność sprzyja poszukiwaniu świeżych rozwiązań i umożliwia spojrzenie na problematykę emisji z wielu punktów widzenia. Nad zadaniami środowiskowymi pracują obecnie nie tylko technicy i inżynierowie – równie ważną rolę odgrywają psychologowie, ekonomiści oraz osoby zajmujące się komunikacją społeczną. Dla studentów jest to wyraźny sygnał, że uczestnictwo w projektach proekologicznych może stanowić realną szansę na rozwój w zawodach o rosnącej randze.

Nowe specjalizacje wyrastają z potrzeb środowiskowych

Zmiana kierunku gospodarczego w stronę rozwiązań sprzyjających środowisku przyczynia się do rozwoju wielu sektorów, a jednocześnie tworzy przestrzeń dla nowych stanowisk zawodowych. Osoby kończące studia na różnych kierunkach zyskują dziś dostęp do obszarów, które jeszcze dekadę temu nie istniały lub miały marginalne znaczenie. Szczególne przyspieszenie obserwuje się tam, gdzie nakłady inwestycyjne łączą się z koniecznością wdrażania innowacji oraz przepisów mających na celu ochronę przyrody i poprawę warunków życia społecznego.

Bezpieczeństwo w kontekście klimatu

Postępujące zaburzenia klimatyczne prowadzą do przekształcenia rozumienia bezpieczeństwa. Dawne podejście, skupione głównie na sile militarnej, ustępuje miejsca znacznie szerszej perspektywie – uwzględniającej potrzebę reagowania na ekstremalne zjawiska pogodowe, ochronę dostępu do strategicznych surowców, w tym litu, kobaltu czy metali ziem rzadkich, oraz zabezpieczenie infrastruktury energetycznej przed fizycznymi i cyfrowymi atakami.

W analizach zagrożeń coraz częściej pojawiają się scenariusze zakładające czasowy brak dostępu do zasobów podstawowych – żywności, energii lub wody. Jednocześnie rosnąca presja geopolityczna wynikająca z ograniczonej dostępności zasobów naturalnych wpływa na relacje międzynarodowe. W tej sytuacji rośnie znaczenie specjalistów zajmujących się bezpieczeństwem lokalnym i globalnym, którzy potrafią analizować przepływy gospodarcze i rozpoznawać zagrożenia mogące zaburzyć międzynarodowy porządek. Szczególną rolę odgrywają również informatycy – projektują systemy monitorujące infrastrukturę krytyczną, wzmacniają zabezpieczenia przed cyberatakami i wspierają cyfrowe zarządzanie kryzysowe. Uzupełniają ich eksperci od sytuacji nadzwyczajnych, odpowiedzialni za opracowanie procedur zapewniających ciągłość działania instytucji w warunkach zakłóceń – zarówno w przestrzeni miejskiej, jak i w szerszej skali gospodarczej.

Komunikacja środowiskowa jako element strategii biznesowej

Informowanie o działaniach proekologicznych przestało być dodatkiem do działalności firmy – dziś stanowi ważny obszar strategii budowania reputacji, relacji z interesariuszami oraz przewagi konkurencyjnej. Przejrzyste komunikaty na temat działalności ESG mają bezpośredni wpływ na decyzje inwestorów, zaufanie klientów oraz zdolność organizacji do przyciągania specjalistów. Jednocześnie rośnie znaczenie wiarygodności – unikanie greenwashingu staje się koniecznością, nie tylko ze względu na oczekiwania społeczności, ale również z uwagi na coraz dokładniejszy nadzór ze strony organów regulacyjnych.

W związku z tym przedsiębiorcy poszukują osób, które potrafią przełożyć skomplikowane tematy środowiskowe na zrozumiały, konkretny i etyczny przekaz. Osoby z wykształceniem dziennikarskim czy doświadczeniem w komunikacji społecznej mogą zajmować się tworzeniem strategii informacyjnych, prowadzeniem dialogu z otoczeniem firmy lub organizowaniem przepływu informacji wewnątrz organizacji. Psychologowie i socjologowie wspierają działania związane z analizą odbioru przekazów oraz budowaniem relacji opartych na wiarygodności i długofalowym zaangażowaniu. Coraz częściej zespoły odpowiedzialne za komunikację środowiskową współpracują także z biologami, którzy pełnią funkcję konsultantów merytorycznych. Ich wiedza pozwala precyzyjnie przedstawiać skutki praktyk ekologicznych oraz unikać uproszczeń mogących prowadzić do dezinformacji lub błędnych interpretacji.

Prawnicy na styku przepisów i ekologii

Wraz z rozwojem gospodarki uwzględniającej wpływ na środowisko rośnie znaczenie regulacji, które określają ramy dla działań proekologicznych. Przedsiębiorstwa potrzebują wsparcia prawników swobodnie poruszających się w przepisach związanych z ochroną przyrody, energetyką, prawem wspólnotowym i korporacyjnym. Ich rola polega nie tylko na opiniowaniu umów, lecz także na doradztwie strategicznym przy wdrażaniu rozwiązań zgodnych z ideą zrównoważonego rozwoju. Wśród regulacji, które obecnie odgrywają istotną rolę, znajdują się dyrektywa CSRD, nakładająca obowiązek ujawniania danych pozafinansowych oraz mechanizm CBAM, wiążący import towarów spoza Unii Europejskiej z opłatami za emisję dwutlenku węgla.

Oprócz przepisów unijnych funkcjonują także krajowe inicjatywy oraz systemy wsparcia, które motywują obywateli do podejmowania działań proekologicznych. Dobrym przykładem jest program „Czyste Powietrze”, promujący wymianę źródeł ciepła i ocieplanie budynków mieszkalnych. Choć mechanizm składania wniosków został opracowany z myślą o prostocie, rzeczywistość bywa bardziej skomplikowana – zwłaszcza w sytuacjach związanych z nieuregulowanym stanem prawnym nieruchomości, brakiem zgody współwłaścicieli lub koniecznością udokumentowania niestandardowych dochodów. W takich przypadkach obecność prawnika okazuje się bardzo pomocna – uporządkuje on sprawy własnościowe, zadba o zgodność dokumentów z przepisami, pomoże w analizie umów z wykonawcami, a w razie potrzeby przygotuje odwołanie w sprawie wypłaty dofinansowania.

Kształcenie z uwzględnieniem odpowiedzialności za środowisko

Planując karierę w rzeczywistości naznaczonej kryzysem klimatycznym, warto wyjść poza wybór kierunku studiów. Nie trzeba być ekspertem z dziedziny nauk przyrodniczych, aby brać udział w budowaniu odpowiedzialnej przyszłości. Liczy się otwartość na wiedzę oraz gotowość do uwzględniania ekologii w codziennych działaniach zawodowych – niezależnie od branży.

Od czego najlepiej zacząć?

  • Przyjrzyj się obszarowi, którym się zajmujesz, i sprawdź, w jakim stopniu może on łączyć się z tematyką środowiskową. Bez względu na to, czy studiujesz kierunek techniczny, społeczny, ekonomiczny czy humanistyczny, wiele uczelni oferuje zajęcia poruszające zagadnienia transformacji środowiskowej, ekonomii cyrkularnej lub praktyki raportowania ESG. Mogą mieć formę modułów fakultatywnych albo stanowić część wybranych specjalności.
  • Zbieraj doświadczenia również poza murami uczelni. Praktyki w firmach wdrażających ekologiczne rozwiązania, udział w projektach badawczych o charakterze środowiskowym lub współpraca z instytucjami łączącymi naukę z sektorem prywatnym pomagają poznać mechanizmy funkcjonowania gospodarki przechodzącej przez transformację.
  • Wspieraj inicjatywy społeczne związane z ochroną środowiska. Działalność w organizacjach promujących ochronę środowiska, edukację klimatyczną lub zrównoważony styl życia rozwija umiejętności pracy zespołowej, budowania relacji i skutecznego komunikowania. Tego typu kompetencje okazują się przydatne zarówno w instytucjach publicznych, jak i w biznesie czy mediach.
  • Poszerzaj wiedzę poprzez kursy i szkolenia. Certyfikaty z zakresu audytów energetycznych, odnawialnych źródeł energii czy zarządzania projektami ESG zwiększają wiarygodność w oczach pracodawców. Udział w takich szkoleniach potwierdza zaangażowanie w bieżące wyzwania rynku pracy i może ułatwić start zawodowy w sektorze, który od lat rozwija się w odpowiedzi na zmiany klimatyczne.

Podsumowanie

Ekologiczne kierunki rozwoju coraz mocniej wpływają na strukturę współczesnej gospodarki. Liczba stanowisk związanych z ochroną środowiska i transformacją energetyczną systematycznie rośnie, a dane z rynku pracy pokazują, że nie mamy do czynienia z chwilowym trendem, lecz z trwałym przeobrażeniem. Eksperci zajmujący się analizą zatrudnienia zgodnie podkreślają rosnącą potrzebę łączenia wiedzy technicznej z umiejętnościami poruszania się w kontekście społecznym i regulacyjnym. Decyzje podejmowane na etapie edukacji, a następnie w wyborze specjalizacji zawodowej, mogą otworzyć drogę do obszarów rozwijających się w odpowiedzi na zmiany klimatyczne.

Osoby, które zdobywają kompetencje związane z transformacją środowiskową, zyskują dostęp do branż mających przed sobą realną przyszłość. Jednocześnie stają się częścią procesu, który zmienia sposób myślenia o gospodarce, zasobach i relacjach społecznych. Niezależnie od tego, w jakiej dziedzinie chcą się rozwijać, mogą działać z uwzględnieniem odpowiedzialności wobec ludzi i natury.

Źródła:


Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu WhitePress sp. z o.o.
Autor: Joanna Ważny

19 sierpnia 2025